You are here: Κεντρική Ιστορία του Μάλεμε

Ιστορία του Μάλεμε

Εκτύπωση

Μινωικός ΤάφοςΗ ιστορία του Μάλεμε χάνεται στα βάθη των αιώνων, όπως δείχνουν τα σχετικά αρχαιολογικά ευρήματα. Συγκεκριμένα στη θέση Καυκάλες βόρεια του χωριού, έχει ανακαλυφθεί θολωτός τάφος υστερομινωικής εποχής από τον οποίο ανασύρθηκαν αρκετά όστρακα και δύο σφραγιδόλιθοι, ο ένας από χαλκό και ο άλλος από αχάτη με απεικόνιση ελαφιού. Ο Γάλλος αρχαιολόγος Paul Faure ετυμολογεί το τοπωνύμιο από τη λέξη μάλαμα (χρυσός) με το σκεπτικό ότι ίσως υπήρχε ορυχείο χρυσού στην περιοχή.

Η περιοχή που τώρα λέγεται Μάλεμε αναφέρεται πρώτη φορά στην επαρχία Κυδωνίας το 1577 από το Fr. Barozzi με την ονομασία Maleme και από τον Καστροφύλακα με την ονομασία Maleme et Venerocori με 101 κατοίκους το 1853 και με 28 οφειλόμενες αγγαρείες.
Το Μάλεμε, με την ίδια ονομασία πάντα, διάβηκε τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και τα χρόνια μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό μέχρι σήμερα. 'Οταν οι Τούρκοι άρχισαν να φεύγουν από την Κρήτη ήρθαν στο Μάλεμε αρκετές οικογένειες από το χωριό Λάκκοι. Επειδή οι βοσκοί των Λάκκων χρησιμοποιούσαν τα ακρωτήρια Σπάθα και Γραμβούσα για βοσκότοπους τους χειμερινούς μήνες, ανεβοκατέβαιναν κάθε χρόνο και περνούσαν από το Μάλεμε. Μετά τη φυγή των Τούρκων πολλοί κάτοικοι από τους Λάκκους ξεκίνησαν να αγοράζουν περιουσία και να μετακινούνται στο Μάλεμε και στο Ξαμουδοχώρι.

Ως τότε δεν υπήρχε εκκλησία, η πρώτη εκκλησία του Αγίου Αντωνίου χτίστηκε το 1840. Όμως, η ανάγκη για μία μεγαλύτερη εκκλησία ήταν εμφανής. Αφού παραχωρήθηκαν οικόπεδα από κατοίκους του χωριού χτίστηκε και εγκαινιάστηκε το 1938 ο ναός του Αγίου Αντωνίου στο Μάλεμε.

Έπειτα ήρθε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ώς τότε δεν υπήρχε αεροδρόμιο στο Μάλεμε όμως οι Άγγλοι επέμεναν οτί είναι αναγκαίο. Οι κάτοικοι του χωριού παραχώρησαν απαραίτητες εκτάσεις και κατασκευάστηκε το αεροδρόμιο του Μάλεμε. Το αεροδρόμιο του Μάλεμε θεωρούταν υψίστης σημασίας αεροδρόμιο για τους Γερμανούς και αποφάσισαν να το καταλάβουνε. Ακολούθησε η μάχη στο αεροδρόμιο του Μάλεμε η οποία αποδείχθηκε η σκληρότερη μάχη στην Ιστορία της Μάχης της Κρήτης. Έπειτα από δύο μέρες σκληρού αγώνα και με τεράστιες απώλειες οι Γερμανοί κατόρθωσαν να καταλάβουν το αεροδρόμιο του Μάλεμε και ουσιαστικά να καταλάβουν όλη τη Κρήτη. «Με το που ανέβηκαν οι Γερμανοί στο ύψωμα 107, έπεσε η Κρήτη».

Γερμανικό ΝεκροταφείοΤο χωριό στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής είχε ερημώσει και μέρος του έγινε στρατόπεδο αιχμαλώτων. Υπήρχαν πέντε με έξι χιλιάδες αιχμάλωτοι, Έλληνες και Άγγλοι, μέσα στα συρματοπλέγματα . Οι κάτοικοι του Μάλεμε αναζήτησαν καταφύγιο σε άλλα χωριά.
Μέσα στο στρατόπεδο ήταν και η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου. Όταν οι Γερμανοί άδειασαν το στρατόπεδο χρησιμοποίησαν την εκκλησία ως αποθήκη για ανταλλακτικά αεροπλάνων. Αυτό έγινε η αιτία να βομβαρδιστεί επανειλημμένα ο ναός από τους Άγγλους.

Το Μάλεμε είχε άλλες τρεις εκκλησίες στην περιοχή του αεροδρομίου. Στο κέντρο του αεροδρομίου, περίπου 200 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, υπήρχε ο Άϊ Γιώργης. Χαλάστηκε για να γίνει το αεροδρόμιο. Εκεί κοντά ήταν το κοιμητήριο του χωριού και ο ναός της Αγίας Μαρίνας, τον οποίο χάλασαν οι Γερμανοί επειδή έδινε στόχο για βομβαρδισμό του αεροδρομίου. Τέλος ο Άγιος Ιωάννης, ο οποίος υπήρχε εκατό περίπου μέτρα πριν τη γέφυρα του Ταυρωνίτη, χαλάστηκε για τον ίδιο λόγο».
Μετά την απελευθέρωση, όταν πια το χωριό συνήλθε ξεκίνησε η ανοικοδόμηση του χωριού. Το σχολείο στεγαζόταν στην αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων, η οποία υπάρχει δίπλα στον Άγιο Αντώνιο διότι το κανονικό σχολείο είχε πληγεί απ’τους βομβαρδισμούς.

Σήμερα, υπάρχει το άρτιο σχολικό κτιριακό συγκρότημα Μάλεμε. Το εξατάξιο δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο που συγκεντρώνει παιδιά από όλα τα γύρω χωριά. Το κοιμητήριο μεταφέρθηκε σε μια πλαγιά νότια του χωριού. Εκεί οικοδομήθηκε και ο νέος ναός της Αγίας Μαρίνας, ο οποίος εορτάζει πανηγυρικά κάθε χρόνο στις 1 7 Ιουλίου.
Τέλος, κατασκεύαστηκε το Γερμανικό νεκροταφείο 1 χλμ έξω από το Μάλεμε στο οποίο ενταφιάζονται οι Γερμανοί στρατιώτες που σκοτώθηκαν στη μάχη της Κρήτης.